در سال های اخیر، رشد فناوری اطلاعات و توسعه اینترنت پرسرعت باعث شده تا بسیاری از کاربران ایرانی به سمت سرویس های ویدئویی درخواستی(VOD) جذب شوند. سرویس هایی مانند فیلیمو، نماوا، فیلم نت، آیو و چندین پلتفرم دیگر از مهم ترین بازیگران این عرصه هستند که به کاربران ایرانی این امکان را می دهند تا محتوای ویدئویی مورد نظر خود را از طریق اینترنت مشاهده کنند.
اما با وجود تمامی مزایا و محتوای متنوع این پلتفرم ها، یکی از مسائل مهمی که ذهن کاربران را به خود مشغول می کند، مصرف اینترنت این سرویس ها است. در این مطلب از سایت مبنا تلکام، به بررسی دقیق مصرف اینترنت VODهای ایرانی خواهیم پرداخت.
VOD چیست؟
خدمات ویدیویی بر اساس درخواست(VOD) به کاربران این امکان را می دهد که محتوای ویدئویی را به صورت آنلاین و در هر زمان که بخواهند تماشا کنند. برخلاف تلویزیون های سنتی که برنامه ها در زمان های خاصی پخش می شدند، کاربران VOD می توانند هر زمان که بخواهند به محتوای دلخواه خود دسترسی داشته باشند.
VODها انواع مختلفی دارند که می توانند شامل محتوای سینمایی، سریال ها، مستندات، و حتی برنامه های آموزشی و سرگرمی باشند. این محتوا به صورت زنده یا از پیش ضبط شده در اختیار کاربران قرار می گیرد و کاربران می توانند آنها را بر اساس نیاز و علاقه خود انتخاب کنند. تمامی این موارد و مزایا باعث شده کاربران نسبت به مصرف اینترنت VODهای ایرانی کنجکاو شده و برای استفاده از آن ها ترغیب شوند.
مهم ترین پلتفرم های VOD در ایران
سرویس های VOD در ایران طی سال های اخیر رشد چشمگیری داشته اند. این سرویس ها با توجه به محدودیت های موجود در حوزه پخش تلویزیونی و همچنین نیاز کاربران به دسترسی به محتوای به روز و متنوع، توانسته اند جایگاه قابل توجهی در بازار محتوای دیجیتال ایران پیدا کنند. مهم ترین سرویس های VOD ایرانی شامل موارد زیر است:
- فیلیمو: یکی از اولین و بزرگ ترین پلتفرم های پخش آنلاین فیلم و سریال در ایران که طیف گسترده ای از محتوای داخلی و خارجی را ارائه می دهد.
- نماوا: سرویس VOD دیگری که به خصوص با ارائه محتوای خاص و انحصاری مانند سریال های تولیدی خودش، طرفداران زیادی پیدا کرده است.
- تلوبیون: این پلتفرم بیشتر برای دسترسی به محتوای پخش زنده و آرشیوی برنامه های صدا و سیما طراحی شده است.
- آیو: یک سرویس دیگر VOD که تلاش دارد محتوای ویدئویی بهروز و متنوعی ارائه دهد.
این سرویس ها علاوه بر محتوای داخلی، دسترسی به فیلم ها و سریال های خارجی را نیز فراهم می کنند که این مسئله باعث جذب کاربران زیادی شده است.
( شرکت مبناتلکام ارائه دهنده سرویس های مختلف: از اینترنت ADSL تا اینترنت VDSL )
عوامل موثر بر مصرف اینترنت VODهای ایرانی
مصرف اینترنت در سرویس های VOD به عوامل مختلفی بستگی دارد که در این بخش به بررسی آنها می پردازیم:
کیفیت ویدئو
یکی از مهم ترین عواملی که مصرف اینترنت در سرویس های VOD را تحت تأثیر قرار می دهد، کیفیت ویدئو است. این پلتفرم ها معمولاً محتوای ویدئویی خود را در چندین کیفیت مختلف ارائه می دهند. واضح است که هرچه کیفیت ویدئو بالاتر باشد، مصرف اینترنت نیز بیشتر خواهد بود:
- کیفیتp 240: به طور متوسط حدود 300 مگابایت بر ساعت اینترنت.
- کیفیت p480: مصرف حدود 700 مگابایت بر ساعت.
- کیفیتp 720 : حدود 1.140 گیگابایت بر ساعت.
- کیفیت p1080: حدود 1.410 گیگابایت بر ساعت.
- کیفیت :4K ممکن است تا 7 گیگابایت در ساعت مصرف داشته باشد.
این ارقام بسته به فشرده سازی ویدئو و تکنولوژی مورد استفاده توسط پلتفرم ممکن است متفاوت باشد، اما به طور کلی این اعداد تصویری از تفاوت قابل توجه مصرف اینترنت در کیفیت های مختلف ارائه می دهد.
محتوای زنده
یکی دیگر از عواملی که می تواند مصرف اینترنت VODهای ایرانی را تحت تأثیر قرار دهد، نوع محتوای پخش شده است. محتوای زنده، مانند پخش مسابقات ورزشی یا برنامه های تلویزیونی، نیاز به پهنای باند بیشتری دارد، زیرا به صورت هم زمان برای تعداد زیادی از کاربران پخش می شود. به طور کلی، محتوای زنده می تواند مصرف بیشتری نسبت به محتوای از پیش ضبط شده داشته باشد.
کدک های فشرده سازی
کدک های مورد استفاده برای فشرده سازی ویدئوها نیز تاثیر زیادی بر مصرف اینترنت دارند. کدک هایی مانند H.264 و H.265 باعث فشرده سازی ویدئو بدون کاهش کیفیت می شوند و می توانند به کاهش مصرف اینترنت کمک نمایند. سرویس های VOD ایرانی به طور معمول از کدک های بهینه سازی شده برای پخش محتوا استفاده می کنند، اما برخی از سرویس ها نسبت به دیگران از فناوری های پیشرفته تری بهره می برند.
سرعت اینترنت و نوع اتصال
سرعت اینترنت کاربر نیز عاملی مهم در مصرف اینترنت VODهای ایرانی است. در صورتی که اتصال اینترنت کاربر ناپایدار بوده یا سرعت کمتری داشته باشد، نیاز به تکرار دانلود بخش هایی از ویدئو خواهد بود که باعث افزایش مصرف اینترنت می شود. از طرف دیگر، کاربران با اینترنت پرسرعت می توانند محتوای با کیفیت تری را بدون وقفه تماشا کنند.
تفاوت ترافیک داخلی و خارجی
یکی از ویژگی های مثبت پلتفرم های VOD ایرانی، این است که به دلیل سرورهای داخلی، مصرف اینترنت برای کاربران ایرانی نسبت به استفاده از سرویس های خارجی کمتر خواهد بود. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران نیز تدابیری اتخاذ کرده که استفاده از سایت ها و اپلیکیشن های داخلی (از جمله فیلیمو و نماوا) با تعرفه نیم بها محاسبه شود.
این بدان معناست که اگر کاربری یک گیگابایت از این پلتفرم ها استفاده کند، در واقع تنها نیم گیگابایت از حجم اینترنت او کسر می شود و مصرف اینترنت VODهای ایرانی نصف موارد خارجی خواهد بود. این سیاست ها برای تشویق کاربران به استفاده از پلتفرم های داخلی اتخاذ شده است.
مقایسه مصرف اینترنت در سرویس های مختلف
در میان سرویس های VOD ایرانی، فیلیمو و نماوا به دلیل حجم بالای کاربران و گستردگی محتوای ارائه شده، از محبوبیت بالایی برخوردارند. با این حال، میزان مصرف اینترنت در این سرویس ها متفاوت است.
فیلیمو به طور کلی مصرف اینترنت بیشتری نسبت به نماوا دارد. این موضوع ممکن است به دلیل تفاوت در فناوری فشردهسازی یا کیفیتهای ارائه شده توسط هر سرویس باشد. به طور کلی، هر دو سرویس به کاربران امکان انتخاب کیفیت مناسب برای مصرف بهینه اینترنت را میدهند.
راهکارهای کاهش مصرف اینترنت VODهای ایرانی
برای کاهش مصرف اینترنت در استفاده از سرویس های VOD، چندین راهکار پیشنهاد می شود که کاربران می توانند از آن ها استفاده کنند:
انتخاب کیفیت پایین تر ویدیوها:
همان طور که قبلاً اشاره شد، کاهش کیفیت ویدیو می تواند به طور قابل توجهی باعث کاهش مصرف اینترنت شود. اگرچه کیفیت پایین تر ممکن است تجربه تماشا را کمی تحت تأثیر قرار دهد، اما در مواردی که مصرف اینترنت اهمیت بیشتری دارد، این گزینه می تواند مفید باشد.
استفاده از کدک های بهینه تر:
برخی از سرویس های VOD از کدک های بهینه تری برای فشرده سازی محتوا استفاده می کنند. کاربرانی که به دنبال کاهش مصرف اینترنت VODهای ایرانی هستند، می توانند از سرویس هایی با کدک های جدیدتر و بهینه تر مانند H.265 بهره مند شوند. این کدک ها می توانند بدون کاهش کیفیت تصویر، میزان داده مصرفی را کاهش دهند.
بسته های اینترنت ویژه برای VOD:
برخی از شرکت های ارائه دهنده اینترنت، بسته های اینترنت ویژه ای برای تماشای VODهای ایرانی معرفی کرده اند. این بسته ها معمولاً با قیمتی مقرون به صرفه تر و حجم بالاتر ارائه می شوند و مخصوص تماشای ویدئوهای آنلاین در پلتفرم هایی مانند فیلیمو و نماوا هستند.
ذخیره و تماشا به صورت آفلاین:
برخی از سرویس های VOD مانند فیلیمو به کاربران امکان می دهند که ویدیوها را دانلود کرده و به صورت آفلاین تماشا کنند. این ویژگی می تواند به خصوص برای افرادی که به اینترنت پرسرعت دسترسی مداوم ندارند، مفید باشد. به علاوه، دانلود و تماشای آفلاین می تواند هزینه های ناشی از استریمینگ آنلاین را کاهش دهد.
سخن پایانی
مصرف اینترنت VODهای ایرانی همچنان یکی از چالش های کاربران است. با وجود اینکه سرویس هایی مانند فیلیمو و نماوا با ارائه محتواهای با کیفیت و متنوع، کاربران بسیاری را جذب کرده اند، اما مصرف بالای اینترنت مخصوصاً در کیفیت های بالاتر همچنان دغدغه ای جدی محسوب می شود. با این حال، با استفاده از روش های کاهش مصرف اینترنت مانند انتخاب کیفیت پایین تر، دانلود محتوا برای تماشای آفلاین و استفاده از کدک های بهینه تر، می توان مصرف اینترنت را به طور قابل توجهی کاهش داد.